De visie voor opvang van dak- en thuislozen in de praktijk

Binnen de Regionale Visie Sociaal Domein en het uitvoeringsprogramma van de Wmo is er veel aandacht voor het thema: opvang van dak- en thuislozen. Sinds het aflopen van de economische crisis in 2016 is er in de Drechtsteden een stijging te zien in het aantal dak- en thuislozen. In dit artikel vertellen Roeland Westra (Sociale Dienst Drechtsteden), Monique den Hartog (Sociale Dienst Drechtsteden) en Jeannette van Walderveen (gemeente Dordrecht) over de visie opvang, de impact van corona en de samenwerking met ketenpartners. 

Een visie voor opvang

In mei 2018 is de gemeente Dordrecht gestart met de ontwikkeling van de Visie Van Opvang naar wonen. Jeannette vertelt: "Doordat Het Leger des Heils de dagopvang voor dak- en thuislozen wilde verplaatsen naar de locatie Het Kromhout ontstond er veel onvrede bij de buurtbewoners en werd het onderwerp in de gemeenteraad besproken." De buurtbewoners waren bang voor meer overlast, omdat de nachtopvang hier al was en dit zorgde ervoor dat er 24 uur opvang zou zijn in die wijk. Door de gesprekken met de buurtbewoners is de opvang nader onder de loep genomen.

Toen er gericht naar de opvang werd gekeken is er een stijging gezien van het aantal mensen dat gebruikmaakt van de nachtopvang. In 2015 waren dit er ongeveer rond de 30 personen, maar nu zijn het er ongeveer 70. Door de ontwikkelingen bij Het Kromhout en de stijging heeft de gemeenteraad de opdracht aan gemeente Dordrecht gegeven om een visie te ontwikkelen voor opvang. 

Klanten sneller op weg helpen

Ondanks dat de Regionale Visie Sociaal Domein eerder is ontwikkeld dan de visie op Opvang ziet Roeland veel overeenkomsten. "Beide visies zijn gericht op een preventieve en vernieuwende aanpak van problemen en zijn resultaatgericht. En de visies vinden elkaar op overkoelende thema's zoals geldzaken, armoede en schulden. Bovendien hebben beide visies de focus op de samenwerking met ketenpartners. Niet allemaal zelf het wiel willen uitvinden, maar juist expertise delen, samen creëren en korte lijnen hebben bij de verschillende problemen die klanten hebben." In de huidige situatie komt de klant aan bij één van de zorgaanbieders en vertelt hij of zij het verhaal en bij elke organisatie waar hij of zij komt gebeurt dat opnieuw. Vanuit de visie is de wens om in het eerste gesprek een brede uitvraag te doen bij de klant om zo snel inzicht te hebben welke zorgaanbieders ondersteuning kunnen bieden. "Doordat we meer weten en een breder beeld hebben van de problematiek kunnen we klanten sneller en gerichter op weg helpen," vertelt Monique. 

Een visie in praktijk

Vanuit de visie heeft gemeente Dordrecht een uitvoeringsprogramma opgesteld. In dit programma worden alle verschillende projecten en uitgangspunten genoemd. Zo vertelt Monique dat ze bij doorstroom uit de opvang gaan kijken of er meerdere aanbieders zijn om de klant een keuzemogelijkheid te bieden. Dit is fijn voor de klant, maar ook voor de begeleiding. Sommige aanbieders passen namelijk beter bij de hulpvraag dan de andere. 

Er zijn verschillende uitgangspunten die een rol spelen bij het opstarten van de projecten. Ze zetten in op:

- Meer persoonlijke benadering

- Meer expertise in huis halen

- Bredere intake bij nieuwe klanten

- Meer maatwerk: divers productaanbod dat aansluit bij de hulpvraag 

- Aandacht voor preventie.

"Coronatijd heeft niet geholpen"

Bij de doelgroep dak- en thuislozen wordt vaak een toename gezien als een (economische) crisis achter de rug is. De verwachting is dat dit fenomeen met vertraging ook optreedt na de coronatijd. Jeannette geeft aan dat het gemiddeld aantal mensen in de opvang dit jaar stabiel is gebleven. Roeland vult daarbij aan: "Coronatijd heeft niet geholpen om het gemiddelde te laten dalen, maar de echte impact is nu nog lastig te voorspellen."

"Wel zien we dat de doelgroep is veranderd in de afgelopen jaren. We zien nu steeds meer jongeren, gezinnen en mensen met een verbroken relatie in plaats van de meervoudige problematiek," vertelt Monique. Deze verandering komt vooral door de economische situatie, complexere samenleving en de druk op de huizenmarkt. Hierdoor is het lastig om voor lage kosten onderdak te vinden.   

De SDD zorgt voor verbinding

Binnen het uitvoeringsprogramma heeft de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) een verbindende functie. Zij sluiten aan bij veel van de projecten die zijn gestart om de partijen aan elkaar te koppelen. Roeland vertelt dat deze manier van werken goed aansluit bij de visie van de SDD. "Als organisatie zetten we in op een betere samenwerking tussen ketenpartners en zorgaanbieders om uiteindelijk de klant zo goed mogelijk te helpen. Daarbij zijn huisvesting en opvang van groot belang."

In de Drechtsteden speelt er ontzettend veel rondom 'opvang'. De Sociale Dienst Drechtsteden, gemeente Dordrecht en de zorgaanbieders zoeken elkaar op om de dienstverlening te verbeteren. Niet alleen om efficiënter te werken, maar ook om zorg op maat te verlenen. Snelle, passende en betaalbare ondersteuning.