Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies. Wij verzoeken u cookies te accepteren. Meer info in de cookieverklaring

Bekijk ook onze privacyverklaring

Twee personen uit het Sociaal Beeld 2023 zitten op een bank

Home Sociaal Beeld 2023

Sociaal Beeld 2023

In het Sociaal Beeld 2023 word je meegenomen in twaalf verhalen van personen die verbonden zijn aan de GR Sociaal. Dit beeldverslag biedt een inzicht in de maatschappelijke impact van de GR Sociaal en vormt een waardevolle aanvulling op de financiële verantwoording 2023.


PDF-bestandBekijk hier het Sociaal Beeld 2023


Op deze pagina vind je de uitgebreide artikelen die horen bij het Sociaal Beeld 2023. Ook vind je hier uitgelichte cijfers van 2023 per gemeente.

Sociaal Beeld 2023






Uitgebreide artikelen

Lees hieronder verder over vier van de verhalen uit het Sociaal Beeld 2023.

Hassan (50) kwam zo’n zes jaar geleden naar Nederland vanwege de oorlog in Syrië. Inmiddels heeft hij zijn inburgering gehaald en heeft hij officieel de Nederlandse nationaliteit verkregen. Hij woont in Dordrecht en heeft een uitkering, maar thuiszitten kan hij niet. Daarom doet hij vrijwilligerswerk bij het Rode Kruis, op school en bij wijkcentrum De Koloriet. Het liefst wil hij weer aan het werk. 


Oorspronkelijk komt Hassan uit Syrië, maar hij woonde bijna 40 jaar in Saudi-Arabië en Dubai. Daar had hij een eigen bedrijf en werkte hij als manager VIP customers. Als leidinggevende had hij 80 mensen onder zich. Op een gegeven moment moest hij terugkeren naar Syrië, maar vanwege de oorlog was dit geen optie. Daarom besloot hij naar Nederland te gaan. Hij sprak met zijn werkgever af dat hij drie jaar langer mocht werken, zodat hij het bedrag voor de reis bij elkaar kon sparen. Het kostte uiteindelijk ruim 60.000 euro om zijn gezin naar Nederland te brengen. 


Eerst gingen zijn vrouw en vier kinderen naar Nederland. Toen Hassan zelf in Nederland aankwam, wilde zijn vrouw scheiden. Dit deed hem heel veel verdriet, waardoor de eerste twee jaar in Nederland heel zwaar voor hem waren. Inmiddels wonen zijn vrouw en kinderen in de buurt en heeft hij goed contact met hen. Dat hij alleen woont, zorgt er wel voor dat hij altijd bezig wil zijn. "Ik wil niet alleen thuiszitten," zegt hij. 


En dat doet hij dan ook niet. Hij werkte bij de Noodopvang van het COA in Dordrecht, waar hij een arts hielp door te vertalen bij Arabische patiënten. "Ik wilde graag met hem blijven samenwerken," vertelt Hassan. "Helaas ging dat niet, want dan heb ik een rijbewijs nodig. De arts werkt op verschillende locaties, maar woont in Den Haag, dus ik kan niet met hem meerijden." Het rijden zelf is niet het probleem. Hassan heeft een rijbewijs, maar dat is niet geldig in Nederland en een Nederlands rijbewijs halen is te duur. "Ik wil de test in het Arabisch doen, maar dat kost meer dan 400 euro. Eigenlijk wil ik geld lenen voor het examen, maar daar is geen regeling voor."


Daarom zit Hassan nu met een uitkering thuis. Nou ja, thuiszitten… hij is bijna altijd bezig. Als vrijwilliger doet hij van alles. Zo werkt hij bij het Rode Kruis, waar hij zijn EHBO-diploma heeft gehaald. Op school werkt hij als begeleider bij het overblijven en in de Koloriet zit hij bij de receptie, neemt de telefoon aan en helpt bij de koffiemiddag. Dit vrijwilligerswerk is belangrijk voor hem. "Veel mensen zitten altijd thuis, zeker na Corona. Op deze plek komen mensen samen, gewoon om even koffie te drinken. Dat is belangrijk en ik leer zelf ook nieuwe mensen kennen." Zo heeft hij ook Abdellah leren kennen. Die woont al meer dan 30 jaar in Nederland en heeft hem vaak geholpen met vragen. 


Hassans droom is om in de zorg of bij een school te werken, maar dat blijkt niet zo gemakkelijk door alle regels en eisen. "Om te werken heb ik een mbo-niveau 4 opleiding nodig, maar mijn Nederlands is ook nog niet zo goed. Dat maakt alles moeilijker." Om zich heen ziet hij dat ook andere Syrische mensen moeilijk werk kunnen vinden. "Ik zie veel mensen, die dokter of ingenieur waren in Syrië. Hier in Nederland hebben ze geen werk, want ze spreken de taal niet of hebben geen Nederlands diploma. Dat is frustrerend," zegt hij. Hoe je dat op kunt lossen, weet Hassan ook niet precies, maar hij heeft wel ideeën. "Het zou fijn zijn als je sneller aan het werk kunt, bijvoorbeeld door tegelijkertijd te werken en leren."  


Dertien jaar geleden startte Minka met het A-team. Dit is een kleinschalig team binnen de Sociale Dienst Drechtsteden waar inwoners met een uitkering werkervaring kunnen opdoen of een participatieplek krijgen. Deborah is een van haar medewerkers. Ze vertellen over het A-team, wat ze doen en wat het voor mensen kan betekenen.


Deborah: "We zijn hier in het A-team allemaal mensen met eigen bagage. In het begin moet je weer wennen om naar werk te gaan, nieuwe mensen om je heen te hebben. Er komt heel veel op je af als je weer begint. Alles is nieuw en er verandert thuis ook wat in je situatie, want je moet vroeg op, je moet ergens naartoe en je moet daarna de rest van je dag ook weer oppakken. Maar bij het A-team is er geen druk. Je hoeft niet binnen zoveel maanden weer helemaal aan het werk te zijn. Dus je hebt een hele veilige plek waar je ervaring op kunt doen, waar je van kunt leren en dat geeft je zelfvertrouwen."

Minka: "Precies. Als mensen er niet klaar voor zijn, dan gebeurt het niet. Je moet zelf voelen: ik wil iets. Bij het A-team kijken we echt naar de mensen en alle leefgebieden. Daar moet eerst rust komen, want anders kun je hier niet rustig zitten. Het hoeft niet gelijk, maar als je in dat hele plaatje van naar je werk gaan, werknemersvaardigheden en de thuissituatie geen rust hebt, dan gaat het niet werken. Ik kijk vooral ook waar iemand blij van wordt. Want ik ben er van overtuigd: als je iets met je hart doet, dan doe je het goed."


En wat voor soort werk doen jullie bij het A-team precies? 

Minka: De A in A-team staat voor administratie. Dat betekent dat wat we hier doen ook puur administratief werk is en re-integratie, maar het leuke van de sociale dienst is dat het groot is. Er zijn zo veel afdelingen. Als je ergens ervaring op wil doen, dan kijk ik wat er mogelijk is en leg ik een lijntje. In die zin is het echt een unieke plek om mensen de volle ruimte te geven om te kijken wat ze leuk vinden."

Deborah: "Minka kijkt echt goed naar de mensen hier en wat ze kunnen. Dan komt er iemand van een andere afdeling met een vraag en dan weet Minka precies wie van ons dat zou kunnen. Een van de leukste dingen die ik heb gedaan was een opdracht voor de afdeling schuldhulpverlening. Ze hadden een reclamebureau ingehuurd om meer bekendheid voor de afdeling te krijgen en vroegen ons om mee te denken als ervaringsdeskundigen. Eerst vond ik het heel spannend, maar het was heel fijn om te doen. Ik kreeg echt een gevoel van dat ze naar je luisteren en horen wat je zegt en wat je hebt meegemaakt. Je wordt gezien als mens. Je telt toch mee. Dat geeft energie. Dan denk je, ik heb veel meegemaakt, maar het zijn dingen waar andere ook wat aan hebben."


Heel waardevol! De organisatie heeft dus heel veel aan het A-team. Wat betekent het A-team voor haar medewerkers?  

Minka: "Ik zie mensen 100 stappen verder weggaan dan dat ze binnenkwamen. Soms zie je na 5 weken al een heel ander mens. Gewoon door een beetje aandacht. Je hoort ergens bij en er is oprechte interesse voor elkaar. Dat sociale deel van het werk is ook heel belangrijk. Samenwerken, overleggen, je deelt dingen met elkaar. Veel mensen hebben echt een heel klein netwerk als ze hier binnenkomen. Ineens heb je collega's en ook vaak mensen die in een soortgelijke situatie zitten. Dan kun je ook eens vragen van 'hoe doe jij dat?'" 

Deborah: "Ja, of gewoon alledaagse dingen. Ik heb een klein netwerk, maar dan kom ik hier de volgende dag en dan heb ik een plek waar ik kan zeggen van, 'nou, weet je wat ik nu weer heb meegemaakt?' Dat heeft ook effect op andere dingen buiten mijn werk. Bijvoorbeeld als je alleen thuis zit en er gebeurt iets, dan kun je helemaal in negatieve gedachtes blijven hangen. Nu kan ik het aan iemand kwijt."

Minka: "Eigenlijk maakt het voor mij niet uit waar we eindigen. Voor sommige van onze medewerkers is het A-team een stap naar werk, maar ik heb hier ook een dame zitten, die is 12 jaar geleden begonnen en die komt in het kader van participatie. Zij heeft een hersenbeschadiging waardoor haar kortetermijngeheugen niet goed werkt. Zij moet elke week werken, want als ze 3 weken niet is geweest, dan weet ze het niet meer hoe het moet. Zij gaat hier nooit meer weg, maar dat is ook goed. Dat is haar pad. Het gaat om de weg die je loopt met elkaar. Dat heeft niet voor iedereen hetzelfde doel."


Wat mooi! En Deborah, jij gaat straks uitstromen naar werk. Wat heb je het meest geleerd van het A-team? 

Deborah: "Ik had een hele depressieve periode achter de rug. Toen ik uit deze depressie kwam, heb ik op verschillende plekken gewerkt waarna ik besloot de studiebanken weer in te gaan. Hierna belandde ik bij het A-team, mijn studie sloot hier namelijk goed bij aan. Ik heb veel meegemaakt in mijn leven. Ik kan soms wel echt streng naar mezelf kijken, maar hier hoor je er gewoon bij. Het A-team geeft mij rust en het was voor mij ook gewoon een stukje vertrouwen. Ik kon niet meer afgaan op wat mensen zeggen, dat heb ik hier weer kunnen leren."



 Lianne en Maarten wonen met hun drie kinderen in Dordrecht. Sinds oktober 2023 hebben ze een unit in de tuin voor hun dochter Jinte (5), die mitochondriële myopathie heeft. Dit is een energiestofwisselingsziekte waardoor ze weinig energie en spierkracht heeft. Ze vertellen graag hun verhaal om te laten zien wat er allemaal mogelijk is en dat zo’n unit helemaal niet raar is, zoals ze zelf van tevoren stiekem een beetje dachten.


Maarten en Lianne leren elkaar al op jonge leeftijd kennen via de kerk. Het was liefde op het eerste gezicht. “Voor hem, ja. Mij moest hij nog overhalen,” grapt Lianne. Inmiddels zijn de twee al 13 jaar getrouwd. “Ik was 19. Heel jong, maar dat was een bewuste keuze, omdat ik mijn eigen bruiloft nog wilde zien,” vertelt Lianne. Op haar 16e krijgt ze namelijk een oogaandoening waardoor haar netvlies afsterft en haar zicht hard achteruit gaat. Inmiddels is Lianne zeer slechtziend, waardoor ze met een taststok loopt en een tijdje een blindengeleidenhond heeft gehad. Als hun dochter zwaar allergisch blijkt te zijn voor de hond, moet ze die weg doen. “Ik zie nog die hond hier de tuin uit lopen, en ik dacht van ‘ja, daar gaan mijn ogen.’”  


Al snel na de geboorte van hun jongste dochter merken Lianne en Maarten dat er iets mis is. Jinte wordt als baby een aantal keer opgenomen in het ziekenhuis met ademhalingsproblemen. Het wordt een lange zoektocht tot de diagnose mitochondriële myopathie. Tijdens de zoektocht worden ook Maarten en Lianne getest. Het blijkt dat Lianne dezelfde energiestofwisselingsstoornis heeft. Haar oogaandoening is hier een symptoom van. De diagnose is dubbel voor Lianne: “Aan de ene kant ben je natuurlijk heel verdrietig, maar je denkt ook, hè, hè, nu snap ik eindelijk waarom. Voordat ik de diagnose kreeg was ik ook vaak moe, maar ik dacht altijd dat het kwam omdat mijn oogaandoening veel energie kost, of ik kreeg van artsen te horen dat ik het psychisch gewoon niet aankon. Nu vielen er in eens zo veel dingen op z’n plek.”


Omdat Lianne zelf ook ziek is, is de zorg voor Jinte extra zwaar. “Eigenlijk kan Jinte niet zelf de trap op, maar ik mag haar ook niet naar boven dragen. Dan komt er gewoon een moment dat je denkt, 'hoe dan?', want overdag is Maarten aan het werk.” Om dit op te lossen bekijken ze opties voor een uitbouw aan het huis, maar het blijkt lastiger dan gedacht. Uiteindelijk komen ze via de Wmo bij de Sociale Dienst Drechtsteden terecht, die voorstellen om een unit in de tuin te plaatsen.

“Ik dacht echt meteen, dat gaan we niet doen, ik moet niet een of andere bouwkeet in mijn tuin,” zegt Maarten lachend. Samen met de consulenten van de Wmo bekijken ze daarom eerst de andere opties: een traplift, badkameraanpassingen, verhuizen, maar niks past bij wat ze zoeken. “Uiteindelijk zijn de consulenten van de sociale dienst hier nog een keer geweest en kwam het idee van de unit weer op. Ze lieten een paar voorbeelden zien en toen dachten we van ‘Oh! Ziet het er zo uit?’” Met het nieuwe beeld in hun hoofd maken ze de keuze om de unit te laten plaatsen.


In het begin verloopt alles voorspoedig. Er is veel ruimte voor Lianne en Maarten om mee te denken over waar de unit geplaatst moet worden en hoe het er straks uit gaat zien. Maar dan verandert alles ineens. “We mochten altijd bellen als we vragen hadden, en ineens konden we ze niet meer bereiken,” vertelt Lianne. “Via-via hoorde we dat er problemen waren in de samenwerking met het bedrijf en de gemeente.” Nu kijken ze er rustig op terug, maar op het moment zelf was het best lastig. “Het gaf gewoon onzekerheid. We wisten niet of onze unit wel door zou gaan, bijvoorbeeld. Uiteindelijk heb ik naar de gemeente gebeld en werd alles uitgelegd, dus het is allemaal goed gekomen.”


Als het eindelijk zo ver is, wordt de unit in de tuin geplaatst met een grote hijskraan. “Dat was wel echt een speciaal moment. We hadden tussendoor wel foto’s gekregen over hoe de bouw er uitzag, maar dan zie je het in het echt,” vertelt Lianne. Na de plaatsing wordt er nog twee weken hard gewerkt om de unit ook echt met het huis te verbinden. Nu lopen ze zo van het huis naar de unit. “Het lijkt eigenlijk gewoon een verlengde van het huis, zoals we in het begin ooit wilden met de aanbouw. Omdat dit tijdelijke huisvestiging is gelden die strenge regels allemaal niet, dus het is echt een uitkomst,” zegt Maarten.


In het ontwerp van de unit is ook al over de toekomst nagedacht. Zo is het plafond preventief versterkt, zodat er in de toekomst een plafondlift bevestigd kan worden als dat nodig is. Ook is er ruimte  meegenomen waar een rolstoel voor Lianne kan komen, als dat ooit nodig is. Dat is wel een lastig onderwerp, want eigenlijk wil Lianne daar helemaal niet aan denken. “De eerste keer dat de revalidatiearts het voorstelde zei ik meteen ‘Nee daar wil ik niet over praten, ik wil niet in zo’n ding.’ Maar op een gegeven moment dacht ik, ze heeft eigenlijk wel gelijk, want mijn gezin heeft mij ook de dagen na een uitje nog nodig. Maar dat zijn dingen, die beslis je niet van de een op de andere dag, dat doe je stap voor stap.”


Binnenkort komt die rolstoel er dan ook, maar wel een met een e-bike ervoor. “Ik heb geoefend in een scootmobiel, maar daar voel ik mij echt een oud wijf in. Toen zag ik op een dag van de stichting Energy4All een jongen in een rolstoel met een e-bike ervoor,” vertelt Lianne. Ze had ondertussen al een aanvraag voor een scootmobiel gedaan bij de Wmo, maar besluit te bellen met de vraag of om het te veranderen in een rolstoel met e-bike. “Ik had zo’n lief iemand aan de telefoon. Ze belde een dag later terug dat het kon. Ik hoefde niks nieuws aan te vragen, geen huisbezoek. Dus ja, het zit ook wel eens mee!”


Jinte slaapt nu al een paar maanden samen met knuffel Koala Kootje in haar nieuwe kamer en ze voelt zich er helemaal thuis. Er is genoeg ruimte voor haar rolstoel en er kunnen vriendinnetjes komen spelen. “We zijn heel dankbaar voor wat er hier bij ons in de tuin staat,” zegt Maarten. “Hier in Dordt kan er echt een hoop, dat is ten minste onze ervaring.”

Onderweg naar een betrouwbare overheid – interview met David van Maanen, Directeur Sociale Dienst Drechtsteden

Vroeger wilde David archeoloog worden. Hij was gefascineerd door het verleden, maar nu kijkt hij als directeur van de Sociale Dienst Drechtsteden juist naar de toekomst. We spreken David bij hem thuis. Zijn driejarige dochter, Lune, zit ook aan tafel, haar gezicht gezellig onder de chocolade. Ze is wat verlegen, een beetje onder de indruk van alle nieuwe gezichten, maar als de illustrator zijn tekenboekje tevoorschijn haalt is ze meteen geïnteresseerd. “Vos!” roept ze enthousiast bij een van zijn tekeningen. Aandacht voor creativiteit. Dat heeft ze ook een beetje van haar vader. “Ik ben graag creatief in mijn werk,” zegt David. “Ik heb veel ideeën over hoe dingen anders kunnen, mooier kunnen voor de inwoners.”


Tevreden terugkijken

David keek uit naar 2023, omdat nu eindelijk de verandering kwam die hij al sinds zijn start bij de sociale dienst voor ogen had. Er was wat geduld voor nodig onder meer vanwege Corona, maar hij kijkt tevreden terug op het resultaat. “We hebben echt een enorme slag gemaakt in de organisatie dit jaar,” zegt hij trots. “We brengen verbinding, we kijken vanuit de klant en we werken logischer met elkaar samen. We durven steeds meer elkaars werk kritisch te bevragen. Er is nu echt een klimaat waarin verandering mogelijk is.” 

Ook andere organisaties, zoals de VNG, zien en erkennen dat er bij de SDD positieve veranderingen plaatsvinden. Die herkennen onze verandering als  het werken aan een betrouwbare overheid, En dat is op dit moment natuurlijk enorm belangrijk omdat zoveel mensen juist met wantrouwen naar de overheid kijken.”


Gewoon gezellig een bak koffie als normaal

Het overwinnen van dat wantrouwen begint bij toegankelijkheid. Ook David hoort natuurlijk de verhalen over mensen die in korte tijd veel verschillende consulenten hebben. Of die verstrikt raken in het complexe systeem. “Dat wil je nu precies niet,” zucht hij. “Wat je wel wil, is anders communiceren. Dat doen we bijvoorbeeld met onze koffiekaart: een ansichtkaart met daarop een foto van een kop koffie en de vraag “Hoe gaat het nu eigenlijk met u? Zullen we eens een bak koffie drinken?” Dat is eigenlijk hoe je met klanten om wil gaan: horizontaal.” Deze kaart vervangt het oude ingewikkelde formulier waarmee inwoners opgeroepen werden te verschijnen op een bepaald tijdstip en al hun documenten, die wij allemaal al kennen in onze systemen, weer moesten meebrengen. 

De interne veranderingen van het afgelopen jaar zorgen ervoor dat de sociale dienst steeds toegankelijker wordt. “Mensen zitten nu op een andere manier bij elkaar en ik hoop dat dat steeds meer inzicht brengt,” zegt David. “Ik hoop dat zij elkaars werk zien en dat de volgende stap is om te zeggen: ‘als jij nou eens dit doet en ik dat, dan kunnen we veel meer waarde toevoegen voor de klant en heeft die ook minder contactpersonen.’ Daar wil je naar toe.”


Puzzelen op vergezichten 

David gelooft in zijn eigen visie voor de organisatie, maar vooral ook in de ideeën van medewerkers. Zij hebben dagelijks contact met de klant en zien waar de grootste problemen liggen. Hij wil die ervaring dan ook graag inzetten voor verandering. Maar dat gaat nog niet altijd even makkelijk. “Een organisatie als de onze is vaak toch nog best hiërarchisch. Er zijn veel mensen die denken, ‘mijn leidinggevende of senior wil het zo, dan moeten we dat doen.’ Maar ik wil dat we het juist samen doen. Ik geloof in mijn eigen ideeën, maar ik ken de praktijk onvoldoende. Het helpt als iemand van buiten naar een situatie kijkt, maar de praktijkervaring is net ze belangrijk.  Je moet elkaar dus altijd blijven bijsturen! Daar heb je elkaar voor nodig. Een tikkie rechts, een tikkie links en zo kom je tot een plan wat steeds beter wordt en werkt.”


Ruimte om de dingen anders te doen

Om dat te doen is lef nodig. Het lef om te zeggen dat dingen anders moeten of te vragen waarom dingen gaan zoals ze gaan. David hoopt dat  steeds meer mensen de ruimte gaan voelen om op die manier te vernieuwen. “Het liefst wil ik dat iedereen voelt dat die ruimte er is. Ruimte om zelf te gaan denken over wat er beter kan,” zegt hij. Als medewerkers wel op die manier durven denken, wordt David enthousiast. “Een aantal consulenten zeiden laatst, hoe mooi zou het zijn als je mensen al bij een huisbezoek kan helpen met hun problemen. Daarvoor is het nodig dat je via je telefoon toegang hebt tot alle systemen. Zo ver zijn we natuurlijk nog niet, maar ik vind het geweldig om te zien dat er meer creativiteit komt. Dat mensen zelf gaan nadenken en met dit soort ideeën komen. Dat laat zien dat we op de goede weg zijn.”  

Stevige eerste stappen dus in 2023. Al die goede ideeën gaan mee naar 2024. Een jaar vol nieuwe ontwikkelingen waar we hopelijk opnieuw positief op kunnen terugkijken. 

Cijfers uitgelicht

Hier vind je de belangrijkste cijfers van 2023 per gemeente uitgelicht.

Ook vind je hier een overzicht van de belangrijkste cijfers van de gehele Drechtsteden van 2023.

Klik op de pdf hieronder om de cijfers te bekijken. Je kunt hier onder andere zien hoeveel personen een uitkering hadden, hoeveel personen huishoudelijke ondersteuning hadden en hoeveel klanten van de sociale dienst uitstroomden naar werk.


PDF-bestandCijfers Alblasserdam uitgelicht

PDF-bestandCijfers Dordrecht uitgelicht

PDF-bestandCijfers Hardinxveld-Giessendam uitgelicht

PDF-bestandCijfers Hendrik-Ido-Ambacht uitgelicht

PDF-bestandCijfers Papendrecht uitgelicht

PDF-bestandCijfers Sliedrecht uitgelicht

PDF-bestandCijfers Zwijndrecht uitgelicht

PDF-bestandCijfers Drechtsteden uitgelicht


De jaarstukken 2023 in het geheel bekijken? Dat kan binnenkort  op deze webpagina.